Komşu ve Çevre Ülkeler Uygulama ve Araştırma Merkezi ve İnsan Ve Toplum Bilimleri Fakültesi tarafından düzenlenen “İstihdam kapsamında Suriyeli mültecilere dil eğitimi” konulu etkinlik 12 Aralık 2018 tarihinde İstanbul Ticaret Üniversitesi’nin Sütlüce yerleşkesinde gerçekleşti.
Dr. Ögr. Üyesi Mustafa Poyraz giriş konuşmasında, Suriyeli mültecilerin Türkiye’deki toplumsal yapı içerisine giriş süreci ve dinamikleriyle ilgili çok farklı araştırmaların ve tartışmaların varlığına işaret ederek, “Sosyoloji araştırma toplantılarının” bu konuya ayrı bir önem verdiğini belirtti. Şimdi gözükmeyen bir dizi problemin, bazı Avrupa ülkelerinde olduğu gibi, ikinci kuşakta daha ciddi ve kontrol edilemez biçimlere bürünebileceği, bu anlamda da bu konunun geçici bir sorunmuş gibi ele alınamayacağı özellikle vurgulandı.
Daha sonra, Dr. Maissam Nimer ve Tuygun Oruç, Sabancı Üniversitesi çerçevesinde gerçekleştirmekte oldukları alan çalışmalarının ara sonuçlarını katılımcılarla paylaştılar. Araştırmacılara göre, Suriye’de devam etmekte olan savaşın sonucu olarak Türkiye’ye sığınmak zorunda kalan 3,5 milyon Suriyelinin uzun bir dönem Türkiye’de kalacağı politik aktörler tarafından hesaplanmamıştı. Suriyeliler de hep geçici olarak burada kaldıklarını ve en kısa bir sürede geri döneceklerini düşünmüşlerdi. Mültecilerin durumunun uzun süreli bir hal alması ile birlikte hükümet ‘uyumlaştırma’yı amaçlayan girişimlerde bulunsa da dil eğitimine verilen önem ihtiyaçlara göre yetersiz kaldı. Çok fazla sayıda Suriyeli Türkçeyi öğrenmek için çaba gösterse de koşulların zorluğu ve eğitim veren kuruluşların sınırlı oluşu sürecin hızlanmasını engellemektedir. Yapılan alan araştırmalarına göre iş hayatına giriş dil yetersizliğinden dolayı oldukça zorlaşmaktadır. Bu zorluk komşuluk ilişkilerinde de kendini göstermektedir. Dil öğrenmenin, vatandaşlık edinme veya oturum almak için gerekli koşullar arasında yer almaması da dil öğrenimindeki yavaşlığın sebeplerinden biri sayılabilir. Dil öğrenimi daha ziyade, Hayat Boyu Öğrenme çerçevesi içerisinde kaldı, ayrı bir dil öğrenme politikası üretilemedi.
Daha kapsamlı ve tarihsel ulusal bir çerçeveden yola çıkarak, dili ev sahibi topluma entegrasyon aracı olarak gören ve homojenizasyonu amaçlayan geleneksel bakış açısı ile, iş piyasasına entegrasyon için kullanılacak bir beceri olarak gören çağdaş bakış açısı arasındaki etkileşim bu araştırmanın temel konusu olarak kabul edilmesi önerilmiştir. Araştırmanın ileriki aşamalarında elde edilecek verilerin tekrar paylaşılması umuduyla katılımcılar ve araştırmacılar gelecek yıl içerisinde yeniden İstanbul Ticaret Üniversitesi’nde bir araya gelmeyi kararlaştırmışlardır.
